Στο σημερινό μας άρθρο θα ασχοληθούμε με τα ηλεκτρονικά καταστήματα, την οργάνωση και τον καθορισμό των απαιτήσεών τους στη φάση του προσχεδίου αλλά και τις απαραίτητες προβλέψεις για της χρήσης τους, έτσι ώστε να έχουμε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα από λειτουργική και αισθητική άποψη αλλά ταυτόχρονα να επιτυγχάνεται και σωστή εμπορική χρήση.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ένα ηλεκτρονικό κατάστημα δεν διαφέρει και πολύ από ένα κατάστημα με φυσική παρουσία. Όσοι έχουν ήδη ένα δικό τους eshop πιθανότατα αυτό θα το γνωρίζουν ήδη, ενώ για όσους σχεδιάζουν να αποκτήσουν ένα θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους κάποιες από τις παραμέτρους που θα αναφέρουμε παρακάτω.
Στόχος μας δεν είναι φυσικά να αποτρέψουμε κάποιον από την επιθυμία του να αποκτήσει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, αλλά να οδηγήσουμε την ανάγκη αυτή σε ρεαλιστική σκέψη όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή της.
Καθορισμός των αναγκών
Αρχικά, θα πρέπει να το σκεφτούμε διεξοδικά εάν πρέπει να μπούμε στη διαδικασία, και να είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να υποστηρίξουμε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Δεν είναι απαραίτητα σίγουρο ότι οποιοσδήποτε διαθέτει ένα κατάστημα με φυσική παρουσία, έχει και τη δυνατότητα να συντηρήσει και ένα eshop. Αναρωτηθείτε τα εξής:
- Έχω τη δυνατότητα να παρακολουθώ σε καθημερινή βάση το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο και να ελέγχω για πιθανά μηνύματα προερχόμενα από το eshop?
- Πόσο χρόνο μπορώ να αφιερώνω στο eshop μου σε καθημερινή βάση για ενημέρωση των προϊόντων, των τιμών και των αποθεμάτων μου (στοκ)?
- Σκοπεύω να προσφέρω καλύτερες τιμές από το eshop σε σχέση με αυτές που υπάρχουν στο φυσικό μου κατάστημα?
- Θέλω/μπορώ να πουλώ και σε χώρες του εξωτερικού και να προσφέρω πολυγλωσσικό περιεχόμενο στους επισκέπτες μου?
- Μήπως τα προϊόντα μου είναι ευαίσθητα (Εύθραυστα, κατεψυγμένα κτλ) και συνεπώς ακατάλληλα για αποστολή μέσω ταχυδρομείου/courier?
- Μπορώ να συσκευάζω και να εκτελώ τις αποστολές των παραγγελιών μου εντός 24 ωρών?
Προβληματισμοί
Εάν κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες σας φαντάζουν αρνητικοί, ίσως θα έπρεπε να το ξανασκεφθείτε. Η επένδυσή σας για την κατασκευή του ηλεκτρονικού καταστήματος είναι εκτός από οικονομική και ζήτημα χρόνου, ο οποίος δύσκολα κοστολογείται αλλά για τους περισσότερους επαγγελματίες είναι πολύτιμος.
Δεν είναι λίγοι οι ενθουσιώδεις πελάτες μας, οι οποίοι παρά την αρχική τους επιθυμία διαπίστωσαν στην πορεία ότι ένα ηλεκτρονικό κατάστημα απαιτεί πολλή και συστηματική δουλειά, ενώ ο χρόνος που απαιτείται για την σωστή καταχώρση των προϊόντων είναι συχνά αποτρεπτικός παράγοντας.
Είναι προφανές ότι οι φωτογραφίες κακής ποιότητας, οι πρόχειρες καταχωρήσεις, η έλλειψη αναλυτικών πληροφοριών και περιγραφών για τα προϊόντα, είναι παράγοντες αποτρεπτικοί για τους πελάτες σας και δείχνουν κακή επαγγελματική εικόνα για την επιχείρηση γενικότερα.
Το αποτέλεσμα θα είναι ένα ημιτελές eshop το οποίο δεν ενημερώνεται, δεν προωθείται και έτσι σύντομα παροπλίζεται. Αυτό μακροπρόθεσμα σημαίνει ότι χάσατε τα χρήματα και το χρόνο σας, πράγμα το οποίο δεν θέλουμε να συμβεί στους πελάτες μας - γι αυτό και προσφέρουμε αυτές τις αρχικές συμβουλές.
Προϋπολογισμός
Αξίζει να σημειωθούν οι εξής σημαντικές διαφορές που σηματοδοτούν την τελική κοστολόγηση του προϊόντος σας αλλά και τη βασική διαφοροποίηση ενός ηλεκτρονικού καταστήματος από ένα φυσικό κατάστημα. Είναι δυστυχώς αρκετές οι περιπτώσεις ακόμη και σε μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα στη χώρα μας τα οποία λειτουργούν παραδοσιακά χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τα ακόλουθα:
- Το προϊόν μας επιβαρύνεται με πρόσθετα έξοδα συσκευασίας, και κόστος μεταφορικών και υπηρεσιών courier. Μπορεί βεβαίως το κόστος των μεταφορικών εξόδων να επιβαρύνει παραδοσιακά τον τελικό καταναλωτή, θα πρέπει όμως να μας απασχολήσει κατά πόσο είναι ανταγωνιστικό το τελικό ποσό που προκύπτει.
- Εκτός της περίπτωσης αντικαταβολής, η πληρωμή των προϊόντων στις δικτυακές συναλλαγές γίνεται εκ των προτέρων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε απολύτως υπεύθυνοι για την ενημέρωση του στοκ των προϊόντων μας ώστε να αποφύγουμε παραγγελίες για τις οποίες δεν διατηρούμε απόθεμα.
- Πρόσθετη επιβάρυνση στο κόστος υπάρχει και για την πληρωμή του προϊόντος έναντι των μετρητών. Σε κάθε περίπτωση οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται για την συναλλαγή (πιστωτική κάρτα, Paypal, αντικαταβολή) παρακρατούν ποσοστό για την εκάστοτε συναλλαγή.
- Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι εφόσον δεν υπάρχει φυσική παρουσία του προϊόντος και του πελάτη, οφείλουμε να δώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη δυναμική στην παρουσίαση του προϊόντος μας, με πλήρεις περιγραφές, καθαρές φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης ακόμη και βίντεο ή αν είναι δυνατόν αναπαράσταση 3D των προϊόντων μας.
Έρευνα και ανάλυση
Εφόσον λοιπόν αναλύσατε τους παραπάνω παράγοντες και πιστεύετε ότι πραγματικά μπορείτε να αντεπεξέλθετε στις ανάγκες που δημιουργεί η ιδιοκτησία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος, προχωρήστε στις ακόλουθες σκέψεις, ώστε να ξεκαθαρίσετε σε ποιό σημείο βρίσκεστε. Αυτό θα βοηθήσει και εσάς να οργανωθείτε, αλλά και τον κατασκευαστή του ηλεκτρονικού σας καταστήματος να αξιολογήσει και να δρομολογήσει τις υπηρεσίες που θα σας προσφέρει, αλλά και να κοστολογήσει σωστά:
- Έχετε ενημερωθείτε και αξιολογήσει τον ανταγωνισμό σας στο internet; Ένα κατάστημα στην φυσική του μορφή πιθανόν να έχει λιγότερο ανταγωνισμό από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Εάν για παράδειγμα έχετε ένα συνοικιακό χρωματοπωλείο, θα έχετε πλέον να αντιμετωπίσετε και διάφορα άλλα καταστήματα από άλλες περιοχές της χώρας, πιθανόν και του εξωτερικού.
- Αναλύστε την αγορά στην οποία απευθύνεστε και στοιχειοποιήστε την αναμενόμενη κερδοφορία σας. Βρείτε τα δυνατά σας σημεία ή τα προϊόντα-κλειδιά που θα σας προσφέρουν πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
- Συζητήστε με τον κατασκευαστή που θα αναλάβει τη δημιουργία του ηλεκτρονικού καταστήματος σας και αναλύστε τις πιθανότητες, ώστε να σιγουρευτείτε ότι έχετε τη δυνατότητα και την επιθυμία να μπείτε στη διαδικασία αυτή και η επένδυσή σας δεν θα πάει χαμένη.
- Βεβαιωθείτε ότι ο κατασκευαστής του μελλοντικού σας ηλεκτρονικού καταστήματος είναι γνώστης όχι μόνο του σχεδιασμού της ιστοσελίδας σας, αλλά και του τρόπου που λειτουργεί η αγορά γενικότερα.
- Σχεδιάστε την πολιτική προώθησης και marketing που θα ακολουθήσετε, πριν ακόμη κατασκευάσετε την ιστοσελίδα ή το ηλεκτρονικό σας κατάστημα. Είναι πιθανόν -και πολλές φορές απαραίτητο - ο σχεδιασμός και η λογική του ηλεκτρονικού σας καταστήματος να πρέπει να ακολουθήσει το προγραμματισμένο marketing και όχι το ανάποδο.
Προαπαιτούμενα
Κάποιες από τις παραπάνω εργασίες μπορείτε να τις αναθέστε σε εξωτερική πηγή εάν δεν έχετε το χρόνο ή τις γνώσεις να τις πραγματοποιήσετε μόνοι σας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικές. Εφόσον λοιπόν έχετε ολοκληρώσει τον κύκλο έρευνας και ανάλυσης, τότε μπορείτε να αναθέστε την έναρξη της κατασκευής του καταστήματός σας. Βεβαιωθείτε όμως ότι έχετε συγκεντρώσει όλο το απαραίτητο υλικό το οποίο θα χρειαστεί ο κατασκευαστής. Ενδεικτικά παραθέτουμε τα απαραίτητα σε μία συγκεντρωτική λίστα:
- Το λογότυπο της και η ταυτότητα της επιχείρησής σας (κατά προτίμhση σε διανυσματική μορφή vector π.χ. eps, svg, ai κτλ). Εάν δεν έχετε λογότυπο πρέπει να διαθέτετε οδηγίες για την κατασκευή νέου, ή εναλλακτικά να γίνει χρήση απλού κειμένου.
- Φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης για πρωτεύουσα χρήση (π.χ. Slideshow, background, φόντο κτλ). Πρέπει απαραίτητα να είστε ιδιοκτήτες τον φωτογραφιών που θα ανεβούν στο site σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι διάφορες φωτογραφίες που πιθανόν "κατεβάζετε" από το internet δεν είναι αποδεκτές και η χρήση τους στην ιστοσελίδα σας ή το ηλεκτρονικό σας κατάστημα χωρίς την έγκριση του ιδιοκτήτη τους είναι ποινικό αδίκημα!
- Φωτογραφίες για τα κείμενά σας κανονικής ανάλυσης (π.χ. μέγεθος 800Χ600 pixels)
- Κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή (word, pdf κτλ). Σε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα τα κείμενα θα πρέπει να έχουν συνοπτική μορφή και να είναι περισσότερο επεξηγηματικά και περιγραφικά σχετικά με την επιχείρηση, τις δραστηριότητές σας, τα σημαντικά σας χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματά σας.
- Προωθητικά κείμενα που θα χρησιμοποιηθούν ως διαφημιστικές προβολές του καταστήματός σας αλλά και σε εξωτερικές καμπάνιες διαφήμισης μελλοντικά. Συνήθως είναι το moto της επιχείρησής σας (Π.χ. "Aware - Οι αξιόπιστοι συνεργάτες σας για επιτυχημένη προβολή στο διαδίκτυο" ή "Ταξιδεύουμε - Την επιχείρησή σας παντού, χωρίς όρια") κτλ.
- Όροι χρήσης του ηλεκτρονικού σας καταστήματος για τους επισκέπτες. Συνήθως ο κατασκευαστής της ιστοσελίδας μπορεί να σας βοηθήσει σε αυτό, καθώς πιθανόν να διαθέτει κάποια έτοιμα κείμενα νομικής μορφής ως πρότυπα τα οποία μπορείτε να προσαρμόσετε στις ανάγκες σας.
- Κωδικοί, περιγραφές, χαρακτηριστικά, φωτογραφίες και τιμές για τα προϊόντα σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα μπορούσε να είναι ένα αρχείο excel με τους αντίστοιχους πίνακες, ενώ οι φωτογραφίες δίδονται σε φάκελο όπου το όνομα του κάθε αρχείου συμφωνεί με τον κωδικό του προϊόντος ώστε η κάθε φωτογραφία να μπορεί να αντιστοιχιστεί με το αρχείο excel. Είναι δική σας επιλογή εάν τα προϊόντα θα τα ανεβάσει στο κατάστημα ο προγραμματιστής ή εάν θα το κάνετε μόνοι σας. Η συμβουλή μας είναι να επιλέξετε τη δεύτερη μέθοδο ώστε να μειώσετε το κόστος αλλά και να αποκτήσετε ταυτόχρονα εξοικείωση με τη διαχείριση του ηλεκτρονικού σας καταστήματός.
- Λίστα με πιθανές πηγές και εξωτερικοί σύνδεσμοι που θα χρησιμοποιηθούν στο κατάστημά σας. Για παράδειγμα οι κατασκευαστές των προϊόντων που θα φιλοξενεί το κατάστημά σας εφόσον θέλετε να εμφανίζονται ή διάφορα εξωτερικά links π.χ. για τα κοινωνικά σας δίκτυα - Social Media.
Για τον κατασκευαστή του ηλεκτρονικού σας καταστήματος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχει το υλικό αυτό στα χέρια του ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του, ώστε να μπορεί να προγραμματίσει το χρόνο του αναλόγως, ενώ ταυτόχρονα θα μπορείτε κι εσείς να οριοθετήσετε τις υποχρεώσεις σας έναντι του προγραμματιστή.
Μη ξεχνάτε ότι εσείς είστε ο ιδιοκτήτης και γνώστης του αντικειμένου σας. Κανείς δε γνωρίζει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σας καλύτερα από εσάς τους ίδιους. Ο κατασκευαστής απλώς εκτελεί τις οδηγίες σας.
Προϋπόθεση για να γίνει ένα επιτυχημένο ηλεκτρονικό κατάστημα είναι να υπάρχει η δική σας συμμετοχή και η έγκαιρη επέμβασή σας στο έργο του κατασκευαστή, ενώ η θέση του κατασκευαστή απέναντί σας θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από χρονική συνέπεια και συμβουλευτική υποστήριξη εφόσον ο ίδιος διαθέτει τις γνώσεις και την εμπειρία.